ละหมาดให้ศพ (มัยยิต)ที่เสียชีวิตโดยการฆ่าตัวตายได้หรือไม่ อย่างไร ตามแนวทางฟุเกาะฮาอ์?
ฮุก่มละหมาดให้ศพที่ฆ่าตัวตาย
ประเด็นที่ถูกถาม คือ ละหมาดให้ศพ (มัยยิต)ที่เสียชีวิตโดยการฆ่าตัวตายได้หรือไม่ อย่างไร ตามแนวทางฟุเกาะฮาอ์?
อนึ่งสำหรับ ฮุก่มเรื่องนี้ ละหมาดให้มัยยิตที่เสียชีวิตโดยการฆ่าตัวตาย มีดังนี้
وَاخْتَلَفُوا فِي الصَّلَاةِ عَلَى مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ ، فَذَهَبَ أَكْثَرُهُمْ إِلَى أَنَّهُ يُصَلَّى عَلَيْهِ ، وَكَانَ عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الَعَزِيزِ لَا يَرَى الصَّلَاةَ عَلَيْهِ ، وَبِهِ قَالَ الْأَوْزَاعِيُّ ، وَقَالَ أَحْمَدُ : لَا يُصَلَّي عَلَيْهِ الْإِمَامُ ، وَيُصَلَّي عَلَيْهِ غَيْرُهُ ، وَاحْتَجُّوا بِمَا رَوَي عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ أَنَّ رَجُلًا قَتَلَ نَفْسَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْهِ النَّبِيُّ صلى الله
عليه وسلم قَالَ إِسْحَاقُ اَلْحَنْظَلِيُّ : إِنَّمَا لَمْ يُضَلِّ عَلَيْهِ تَحْذِيرًا لِلنَّاسِ عَنْ مِثْلِ مَا فَعَلَ.
ความว่า: เรื่องละหมาดให้ศพที่ฆ่าตัวตายนั้น บรรดาอุลามะอ์มีการเห็นต่างกันมากพอสมควร แต่ส่วนมากจากเหล่าบรรดาแม่ทัพฟุเกาะฮาอ์นั้น บอกว่า...
วายิบต้องละหมาดให้เขา!!! และในส่วนทัศนะที่ไม่ต้องละหมาดให้นั้นได้แก่ ท่านอุมัร บิน อับดุลอาซิซ และท่านอีหม่ามเอาซาอีย์ ก็ลงความเห็นนี้ด้วย !!
(สำนวนข้างหลังมีการอธิบายเพิ่ม)
และท่านอีหม่ามอะหมัด อิบนุ ฮัมบัล บอกว่า บรรดาอีหม่ามที่เคร่งศานานั้นไม่ต้องละหมาดให้เขา แต่ให้ใช้คนอื่นๆ ละหมาดให้ หลักฐานของกลุ่มนี้คือ หะดิษท่านญาบิร บิน ซามูเราะห์ และท่านอีหม่าม อิสฮาก อัล ฮัลซอลีย์ พูดในเชิงชี้เหตุและผลในสำนวนหะดิษดังกล่าว
ซึ่งที่ท่านนาบี (ซ.ล.) ไม่ละหมาดให้ศพดังกล่าวนั้น ก็เพราะท่านนาบี (ซ.ล.) ต้องการเตือน(ให้กลัวและให้ห่างไกล)ต่อคนอื่นๆ ว่าอย่าได้ทำการฆ่าตัวตายเช่นนั้นอีก !!!!
และท่านอีหม่ามอัลบัตตอล กล่าวในเรื่องนี้ไว้ว่า
أَجْمَعَ الْفُقَهَاءُ وَأَهْلُ السُّنَّةِ أَنَّ مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ أَنَّهُ لَا يَخْرُجُ
بِذَلِكَ عَنِ الْإِسْلَامِ ، وَأَنَّهُ يُصَلَّى عَلَيْهِ ، وَإِثْمُهُ عَلَيْهِ كَمَا قَالَ مَالِكٌ ، وَيُدْفَنُ فِى مَقَابِرِ الْمُسْلِمِينَ ، وَلَمْ يُكْرِهِ الصَّلَاةَ عَلَيْهِ إِلَّا عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ ، وَالْأَوْزَاعِىيُّ فِى خَاصَةِ أَنْفُسِهِمَا.
ความว่า: เรื่องนี้นั้นบรรดาอุลามะอ์ระดับไหญ่ๆจากบรรดาฟุเกาะฮาอ์และอุลามะอะลุซซุนนะห์ต่างมีมติร่วมกันในเรื่องนี้ว่า คนฆ่าตัวตายนั้นต้องละหมาดให้เขา และการละหมาดนั้นไม่มักโระห์ (สิ่งที่น่ารังเกียจ) แต่อย่างใด เพราะชาเราะห์ยังนับว่าเขาอยู่ในอิสลาม ส่วนบาปของเขานั้นเขาต้องรับผิดชอบเอาเองในกุโบร์ (หลุมศพ) เหมือนดังที่อีหม่ามมาลิก กล่าวไว้ และต้องนำไปฝั่งในกุโบร์มุสลิมด้วย
ส่วนอุลามะอ์ที่ไม่เห็นด้วยกับเรื่องนี้นั้น ก็คือท่านคอลิฟะห์ อุมัร บิน อับดุลอาสิส และอีหม่ามชาฟีอีย์ และเรื่องนี้เป็นเรื่องส่วนตัวเฉพาะเขาทั้งสองเท่านั้น
หนังสือ شرح صحيح البخاري للامام ابن البطال เล่ม3 หน้า349
เพิ่มต่อไปอีกด้านล่างในมัซฮับทั้ง3 ที่เหลือ คือ
หะดีษรายงานจากท่านญาบิร บิน ซามูเราะห์
أُتِيَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم بِرَجُلٍ قَتَلَ نَفْسَهُ بِمَشَاقِصَ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْهِ
ความว่า : มีอยู่ครั้งหนึ่ง เขาได้พาศพชายคนหนึ่งที่ฆ่าตัวตายเองๆ ด้วยลูกธนู แต่แล้วท่านรอซูลก็ไม่ละหมาดให้
บันทึกโดย อีหม่าม มุสลิม หมายเลข 978
จากหะดีษบทนี้ ตามทัศนะมัซฮับอัชชาฟีอีย์ ซึ่งที่อีหม่ามนาวาวีย์ ได้กล่าวไว้ว่า :
ทัศนะที่ไม่อนุญาตให้ละหมาดศพที่ฆ่าตัวตายนั้น
คือทัศนะของ ท่านอุมัร บิน อับดุลอาซิซ เท่านั้น
ส่วนทัศนะที่อนุญาตให้ละหมาดศพที่ฆ่าตัวตายได้นั้น ได้แก่ ท่านอีหม่ามหะสัน บัศรีย์ อีหม่ามนูคออีย์ อีหม่ามกอตาดะห์ อีหม่ามมาลิก อีหม่ามอาบบูฮานีฟะ อีหม่ามชาฟีอีย์ และบรรดาอุลามะอ์ท่านอีกมากมาย ที่บอกว่าจำเป็นต้องทำละหมาดให้เขา
ส่วนสาเหตุที่ท่านนาบี (ซ.ล.) ไม่ละหมาดให้มัยยิตคนนั้น เหตุผลก็เหมือนที่ได้กล่าวผ่านพ้นมาข้างต้น ท่านนาบี (ซ.ล.) ต้องการเตือนและห้ามปรามไม่ไห้เหตุการณ์เช่นนี้เกิดกับคนอื่นๆอีก แต่แล้วบรรดาศอฮาบะฮ์ก็ได้ละหมาดให้เขาคนนั้นอยู่ดี
ดูหนังสือ شرح المسلم للنواوي เล่ม4 หน้า47
ดังนั้นเป็นไปได้ที่เราเคยได้ยินกันในสังคมบ้านเรา ว่าอีหม่ามมัสยิดแถวบ้านเรา ไม่ทำให้มัยยิตที่ฆ่าตัวตาย ส่วนหนึ่งคงจะเข้าใจมาจากร่องรอยที่ท่านอีหม่ามอะหมัด ได้กล่าวไว้ข้างต้น!
แต่!! อย่างไรก็ตาม หากมนุษย์ใช้ชีวิตห่างไกลจากศาสนาหรือมองไม่เห็นสัจธรรมแล้ว แน่นอนอะไรก็เกิดขึ้นได้ ดังนั้นฮุก่มก็ต้องว่าไปตามฮุก่ม บาปบุญคุณโทษท่านรอซูลุลลอฮ์ ซ.ลก็ได้บอกเอาไว้อย่างมากมายเกี่ยวกับการคิดสั้นฆ่าตัวตาย เช่น
- หะดิษอีหม่ามบุคอรีย์ หมายเลข 5778 และ 6047
- หะดิษอีหม่ามมุสลิม หมายเลข 109-110
มาดแม้นการใช้ชีวิตบนโลกใบนี้แสนขมเพียงใด จำเป็นอย่างยิ่งที่เราในฐานะมุสลิม ต้องยากเกน(100%)ต่ออัลลอฮ ซ.บ ด้วยการประวิงวรขอดุอาอ์พร้อมพยายามหาทางออกต่อไป
แต่หากต้องการรีบเสียชีวิต ดังนั้นจงขอดุอาอ์ที่ท่านรอซูลุลลอฮ์ ซ.ล ที่เคยได้สอนพวกบรรดาศอฮาบะฮ์ด้วยถ้อยคำดุอาอ์ดังนี้
اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْرًا لِي وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتِ الْوَفَاةُ خَيْرًا لي
ความว่า :โอ้อัลลอฮ์ (ซ.บ.) จงทำให้ชีวิตของฉันรุดหน้าไปอีก อย่างสวยงามเถิด และจงเอาชีวิตของฉันกลับไปเถิด อย่างดีสวยงามเช่นกัน
บันทึกโดย อีหมำบุคคอรีย์และอีหมำมุสลิม رحمهما الله
หนังสือ البخازي เล่ม 1 หน้า107-108
ที่มา: ฟัตวา รายวัน