การชำระล้างทำความสะอาดโดยใช้น้ำที่สะอาดล้างให้ทั่วทั้งร่างกาย ด้วยวิธีการที่เฉพาะ ซึ่งเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความประเสริฐของอิสลามอีกอย่างหนึ่ง ว่าเป็นศาสนาที่สะอาด บริสุทธิ์
สาเหตุใดที่ต้องอาบน้ำวาญิบ
การอาบน้ำ (ทำฆุสลฺ ) คือ การชำระล้างทำความสะอาดโดยใช้น้ำที่สะอาดล้างให้ทั่วทั้งร่างกาย ด้วยวิธีการที่เฉพาะ ซึ่งเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความประเสริฐของอิสลามอีกอย่างหนึ่ง ว่าเป็นศาสนาที่สะอาด บริสุทธิ์
สาเหตุที่จำเป็นต้องทำอาบน้ำ
1- เมื่อมีการหลั่งน้ำกาม จากอวัยวะเพศชายหรือหญิง ทั้งจากการกระทำความสำเร็จความใคร่ด้วยตัวเอง การร่วมประเวณี หรือการฝันเปียก
2- เมื่อมีการสอดใส่ส่วนหัวของอวัยวะเพศชายจมเข้าไปในอวัยวะเพศหญิง ถึงแม้ว่าจะไม่มีการหลั่งน้ำกามก็ตาม
3- เมื่อมีการตายของมุสลิม นอกจากว่าจะตายชะฮีดในหนทางของอัลลอฮฺ
4- เมื่อมีการเข้ารับอิสลามของกาฟิรฺ
5- เมื่อมีประจำเดือน
6- เมื่อมีนิฟาส(เลือดจากการคลอดบุตร)
มีรายงานจากท่านอะบูฮุร็อยเราะฮฺเราะฎิยัลลอฮุอันฮุกล่าวความว่า ท่านเราะสูลุลอฮฺได้กล่าวว่า
إِذَا جَلَسَ بَيْنَ شُعَبِهَا الْأَرْبَعِ ثُمَّ جَهَدَهَا فَقَدْ وَجَبَ الْغَسْلُ
ความว่า : "เมื่อผู้ใดนั่งคร่อมระหว่างอวัยวะทั้งสี่ของสตรี หลังจากนั้นมีการใช้ความพยายามเพื่อให้สำเร็จต่อนาง ก็ถือว่าวาญิบต้องอาบน้ำแล้ว"
(มุตตะฟะกุน อะลัยฮฺ โดยมีบันทึกในอัลบุคอรียฺ เลขที่ : 291สำนวนนี้เป็นของอัลบุคอรียฺและมุสลิม เลขที่: 348)
สิ่งที่ทำให้วายิบต้องอาบน้ำมี 6 กรณี
1. การร่วมประเวณีระหว่าง ชาย หญิง จะมีอสุจิเคลื่อนออกมาหรือไม่ก็ตาม หากล่วงล้ำ (ฮัซฟะห์) หรือโดยประมาณ สำหรับผู้ที่ไม่มีฮัซฟะห์ เรียกว่า ยูนุบ
2. อสุจิเคลื่อนออก ด้วยการกระทำของบุคคลหรือการฝัน หรืออื่นใดก็ตาม เรียกว่า ยูนุบ
3. การตาย นอกจากการตายชะฮีด
4. เลือดประจำเดือน (เฮด) คือเลือดระดูที่ออกจากหญิงที่มีอายุตั้งแต่ 9 ขวบขึ้นไปโดยประมาณ ในขณะที่ ร่างกายปกติ ระยะเวลาของการมีเลือดประจำเดือน ดังนี้
- อย่างน้อยวันหนึ่งกับคืนหนึ่ง ( 24ช.ม )
- อย่างธรรมดา 6 วัน 6 คืน หรือ 7 วัน 7 คืน
- อย่างมาก 15 วัน 15 คืน
หากมีมาไม่ถึง 24 ช.ม หรือมีมากกว่า 15 วัน 15 คืน ไม่เรียกว่าเลือดประจำเดือน เรียกว่าเลือดเสีย (อิสติฮาเราะห์ ) ให้อาบน้ำเฮดก่อน ต่อไปให้ทำความสะอาดและป้องกันไม่ให้ออกมา แล้วปฏิบัติศาสนกิจตามปกติ
5. เลือดนิฟาส คือเลือดที่ออกหลังจากการคลอดบุตรระยะเวลาของการมีเลือดนิฟาส ดังนี้
- อย่างน้อยช่วพริบตาเดียว หรือโลหิตหนึ่งหยด
- อย่างธรรมดา 40 วัน 40 คืน
- อย่างมาก 60 วัน 60 คืน
การมีเลือดตามข้อ 1 , 2 และ 3 นั้น ต้องมีในระหว่าง 15 วัน นับจากวันคลอด ถ้าหากมีหลัง 15 วันแล้วไม่เรียกว่านิฟานส แต่เรียกว่า “ เฮด ” ซึ่งอยู่ในกำหนดเวลาของเฮด
6. การคลอดบุตร ( วิลาดะห์ ) การคลอดนั้นจะมีโลหิตออกมาด้วยหรือไม่ก็ตาม ต้องวายิบอาบน้ำเช้นเดียวกัน
ฟัรดูของการอาบน้ำวายิบมี 3 ประการ
1. เหนียต คือการนึกมุ่งต่อการอาบน้ำวายิบพร้อมทั้งลงมืออาบ กล่าวคือจะต้องเหนียต ในขณะที่น้ำถูกส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกาย สุนัตให้อ่านคำนำเหนียตดังนี้
نَوَيْتُ رَفْعَ الْحَدَثِ الاَكْبَرِ عَنْ جَمِيْعِ الْبَدَنِ فَرْضًا عَلَيَّ للهِ تَعَالَى
ควาหมาย: “ข้าพเจ้ายกฮาดัสใหญ่ทั่วร่างกายเป็นฟัรดูเหนือข้าพเจ้าเพื่ออัลลอฮ์ ตะอาลา”
2. ขจัดน่ายิสอัยนี ออกจากร่างกายให้หมดก่อนที่จะลงมืออาบน้ำวายิบ ส่วนน่ายิสฮุกมี ไม่วายิบต้องขจัดออกจากร่างกายก่อนที่จะอาบน้ำ แต่ว่าการราดน้ำเพื่อที่จะอาบน้ำวายิบนั้นมันจะขจัดน่ายิสฮุกมีไปด้วยพร้อมๆกัน
3. ล้างน้ำให้ทั่วทั้งร่างกายทั้งผม ขนทุกเส้น และผิวหนังภายนอก
สุนัตของการอาบน้ำวายิบ
1. กล่าว บิ้สมิ้ลลาฮิ้รเราะห์มานิรร่อฮีม ตอนเริ่มอาบน้ำวายิบ
2. อาบน้ำละหมาดก่อนอาบน้ำวายิบ
3.เอามือถูตามร่างกายในส่วนที่มือสามารถถูไปถึง
4.อาบน้ำวายิบอย่างต่อเนื่อง
5.อาบซีกขวาของร่างกายก่อนซีกซ้าย
6. สางผม และขน
7.หันไปทางกิบละห์ในขณะที่อาบน้ำวายิบ
- อ่าน วิธีการอาบน้ําวาญิบ ประจําเดือน พร้อมคำเนียต อาบน้ํายกฮาดัส ผู้ชาย
- อ่าน การอาบน้ำวายิบที่ไม่ถูกตอบรับ
- อ่าน วิธีอาบนํ้าญานาบะฮฺเหมือนท่านนบี
ข้อห้ามสำหรับผู้ที่มียุนุบมี 5 ประการ
1.ห้ามละหมาดฟัรดูหรือสุนัต
2.ห้ามต้อวาฟบัยตุ้ลลอฮ์ทั้งฟัรดูหรือสุนัต
3.ห้ามจับ กระ ทูน ถือ พระมาหาคัมภีร์อัลกุรอาน เว้นแต่ในกรณีคับขัน เช่น ตกอยู่ที่น่ายิสทางเดิน ไฟจะไหม้ หรือสถานที่อันไม่สมควร เป็นต้น
4.ห้ามอ่านพระมหาคัมภีร์อะลกุรอาน ทั้งค่อยหรือดัง
5.ห้ามเข้าไปหยุดพักในมัสยิดด้วยกรณีดังต่อไปนี้
ก. หยุดพักครู่หนึ่ง
ข.เข้าไปแล้วย้อนกลับทางเก่า
ค.เข้าไปแล้วเดินวนเวียนอยู่
ทั้ง 3 ข้อนี้ หากไม่มีความจำเป็น
ข้อห้ามสำหรับหญิงที่มีเฮด, นิฟาส, หรือวิลาดะฮ์ มี 8 ประการ
1.ห้ามละหมาดทั้งฟัรดู หรือสุนัต
2.ห้ามถือศีลอดทั้งฟัรดู หรือสุนัต
3.ห้ามต้อวาฟบัยตุ้ลลอฮ์ทั้งฟัรดู หรือสุนัต
4.ห้ามจับ กระทบ ทูน ถือ พระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน เว้นแต่ในกรณีคับขัน เช่น ตกอยู่ที่น่ายิส ทางเดิน ไฟจะไหม้ หรือสถานที่อันไม่สมควร เป็นต้น
5.ห้ามอ่านพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน ทั้งค่อยหรือดัง
6.ห้ามเข้าไปในมัสยิด (เกรงว่าโลหิตจะหยด หากป้องกันไว้ ไม่ให้หยดได้ การเข้าไปในมัสยิด เป็นแต่เพียงมักโระฮ์เท่านั้น ส่วนการหยุดพักนั้นห้ามเด็ดขาด)
7.ห้ามร่วมประเวณี
8.ห้ามสามี ภรรยาหยอกเย้ากัน ระหว่างสะดือถึงหัวเข่า