ชะอฺบานเดือนที่แสดงบุคลิกภาพของท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.)
ชะอฺบานเดือนที่แสดงบุคลิกภาพของท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.)
บทความโดย: ดร.วินัย ดะห์ลัน
เดือนแปดตามปฏิทินอาหรับหรือเดือน “ชะอฺบาน” เริ่มต้นในวันนี้ คำว่าชะอฺบานตามรากศัพท์ภาษาอาหรับหมายถึงการส่งคนกระจายกันออกไปตามที่ต่างๆ ความหมายจริงคือการออกหาน้ำมาบริโภค เพราะเดือนถัดจากนี้คือเดือนเก้าหรือ “รอมฎอน” มีความหมายว่าร้อนจัด น้ำจะขาดแคลนมากขึ้น เดือนแปดจึงต้องเร่งหาน้ำมาสะสมไว้
เมื่อครั้งที่นบีมูฮำมัด (ซ.ล.) เผยแผ่ศาสนาอิสลามในเมืองมักกะฮฺ ปฏิทินอาหรับยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากอดีต ช่วงเวลาในเดือนอาหรับซึ่งเป็นจันทรคติจึงสอดคล้องกับปฏิทินจูเลียนซึ่งยึดตามสุริยคติ แม้ปีจันทรคติจะน้อยกว่าปีสุริยคติ 11-12 วันก็ตามที แต่ครบสามปีซึ่งวันหายไปเท่ากับหนึ่งเดือนจะมีการเพิ่มเดือนเพื่อให้การนับปีทั้งสองแบบกลับมาสอดคล้องกันอีกครั้ง เหมือนปฏิทินไทยที่มีการกำหนดเดือนแปดสองครั้งทุกสามปียังไงยังงั้น เดือนชะอฺบานในอดีตก่อนอิสลามจึงเป็นช่วงเดือนกรกฏาคม และรอมฎอนเป็นเดือนสิงหาคม ซีกโลกแถบนั้นจึงเป็นเดือนที่ร้อนจัด สมกับความหมายของชื่อเดือน
ประเพณีเลื่อนเดือนที่ว่านั้นเรียกกันว่า “อัลนะซีอฺ” การเลื่อนเดือนในทางปฏิบัติผู้ตัดสินใจว่าจะเพิ่มเดือนเข้าไปในเดือนไหนของปีคือหัวหน้าชนเผ่า ปรากฏว่าการเลื่อนเดือนมักมีนัยยะทางการเมือง หัวหน้าชนเผ่ามักนิยมเพิ่มเดือนแทรกเข้าไประหว่างเดือนต้องห้ามการทำสงครามซึ่งถือเป็นเดือนหะรอม ได้แก่ เดือน 11, 12 และ 1 เป็นเดือนต้องห้ามที่ติดต่อกันสามเดือน เมื่อแทรกเดือนเข้าไป เดือนต้องห้ามจึงถูกแยกออกจากกัน ช่วงที่ควรเป็นเดือนหะรอมจึงกลายเป็นเดือนอนุมัติ เป็นเช่นนี้จนกลายเป็นวัฒนธรรมที่นิยมทำกันมานาน
ฮิจเราะฮฺศักราชที่ 9 อัลกุรอานมีคำสั่งห้ามการเพิ่มเดือนซึ่งปรากฏในอัลกุรอ่าน ซูเราะฮฺที่ 9 อัตเตาบะฮ์ อายะฮฺที่ 37 เป็นผลให้การชดเชยเดือนจันทรคติให้สอดคล้องกับสุริยคติถูกยกเลิก ข้อดีที่เกิดขึ้นตามมานอกจากจะเป็นเรื่องการยกเลิกประเพณีทำเดือนหะรอมให้ฮาลาลแล้วคือเดือนรอมฎอนซึ่งเป็นเดือนถือศีลอดและปฏิบัติในช่วงเวลาที่ร้อนจัดของปี ถูกร่นเข้ามาเร็วขึ้นปีละ 11-12 วัน ในทุก 33 ปีพบว่าเดือนรอมฎอนอยู่ในทุกฤดูกาลของปี กลายเป็นสิ่งที่สามารถปฏิบัติกันได้ทั่วทั้งโลก ช่วงวันสั้นบ้าง ยาวบ้าง ร้อนบ้าง หนาวบ้าง เปลี่ยนแปลงไปในแต่ละปีไม่หยุดนิ่ง
ในเดือนแปดคือชะอฺบาน มีรายงานจากท่านหญิงอาอีซะฮฺ (ร.ฎ.) ภรรยาของท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล,) ว่าท่านนบีมักถือศีลอดในเดือนนี้แทบทั้งเดือน หากย้อนไปดูยุคก่อนอิสลาม เดือนชะอฺบานเป็นเดือนที่ผู้คนไม่ให้ความสำคัญเนื่องจากเดือนรอญับซึ่งเป็นเดือนเจ็ดก่อนเดือนชะอฺบานจัดเป็นเดือนสำคัญคือเป็นเดือนหะรอมที่ห้ามการทำสงคราม ขณะที่เดือนรอมฎอนซึ่งเป็นเดือนถัดไปหรือเดือนเก้านั้นนับแต่อดีตถือเป็นเดือนบุญ เดือนชะอฺบานจึงเป็นเดือนที่อยู่ระหว่างเดือนมงคลสองเดือน ผู้คนมักไม่ให้ความสำคัญ
การถือศีลอดในเดือนชะอฺบานแสดงให้เห็นถึงบุคลิกภาพหนึ่งของท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.) คือท่านให้ความสำคัญกับสิ่งที่ผู้อื่นมักละเลยหรือเพิกเฉยไม่เฉพาะเรื่องเดือนชะอฺบานแต่รวมถึงเรื่องอื่นๆ อย่างเช่น เด็กกำพร้า คนยากจนรวมถึงสตรี หากถูกละเลยท่านจะเข้ามาดูแลช่วยเหลือ เป็นอย่างนี้เสมอ
บทความที่น่าสนใจ
- เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นเนื้อคู่ ที่อัลลอฮฺกำหนด
- ซุนนะห์ในเดือนชะอฺบาน
- ชะอฺบานประตูสู่..รอมฎอน
- คืนนิศฟูชะอฺบาน หลักฐานแห่งความประเสริฐ
- คืนนิสฟูชะอฺบานนั้นสำคัญไฉน?
- เดือนชะอฺบาน (คืออะไร หมายถึง ความหมาย) ในอิสลาม
- ความสำคัญของคืนนิสฟูชะอฺบาน
- การเจาะจงละหมาดตะฮัจญุดในค่ำคืนวันที่ 15 ชะอฺบาน
- การถือศีลอด มันส่งผลดียังไง
- ทำไมท่านนบี ถือศีลอดเดือนชะอฺบาน มากกว่าเดือนอื่นๆ
- ชะอฺบานเดือนที่แสดงบุคลิกภาพของท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.)
- ละหมาดคืนนิสฟูชะอฺบาน 100 ร็อกอัต เป็นซุนนะห์จริงหรือไม่?
- ดุอาอฺเดือนรอญับ ความประเสริฐของเดือนรอญับ สิ่งที่ควรทำในเดือนรอญับ