การถือศีลอด ตามความหมายทางศาสนาของอิสลาม คือ การงดเว้นจากการกิน การดื่ม การเสพ การร่วมประเวณีระหว่างสามีภรรยา ตลอดจนการกระทำที่ขัดกับคุณธรรม
คำแนะนำการบริโภคสำหรับผู้ถือศีลอด
การถือศีลอด ตามความหมายทางศาสนาของอิสลาม คือ การงดเว้นจากการกิน การดื่ม การเสพ การร่วมประเวณีระหว่างสามีภรรยา ตลอดจนการกระทำที่ขัดกับคุณธรรม ในช่วงตั้งแต่แสงอรุณขึ้น จนถึงดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า
รูปแบบการรับประทานอาหารที่เปลี่ยนแปลงไป ในช่วงเดือนรอมฎอน
เนื่องจาก ผู้ถือศีลอดจะต้องงดเว้นจาก การบริโภคอาหารและเครื่องดื่มในตอนกลางวัน ทำให้มีการรับประทานอาหารเหลือเพียง 2 มื้อหลัก ๆ ได้แก่ :-
- ซาโฮร คือ การรับประทานอาหารในช่วงเวลาก่อนแสงอรุณขึ้นของวันที่จะถือศีลอด
- อิฟฏอร คือ การรับประทานอาหารในช่วงเวลาละศีลอดหลังจากที่ดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้าไปแล้ว
สะสมพลังงานให้เพียงพอด้วยซาโฮร
อาหารซาโฮร ถือได้ว่า เป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญของผู้ถือศีลอด ควรเลือกรับประทานอาหารที่ทำให้รู้สึกอิ่มท้องนาน และดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อลดการขาดน้ำระหว่างวัน โดยมีแนวทางการปฏิบัติ ดังนี้ :-
- ควรรับประทานอาหารหมวดข้าวแป้งที่ไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ขนมปังโฮลวีท เนื่องจากมีใยอาหารสูง ที่ช่วยชะลอการย่อยและดูดซึม จึงช่วยให้รู้สึกอิ่มท้องได้นานขึ้น
- รับประทานอาหารที่เป็นแหล่งของโปรตีนคุณภาพดีเพื่อรักษามวลกล้ามเนื้อ เช่น ไข่ เนื้อสัตว์ไขมันต่ำ นม นมถั่วเหลือง น้ำเต้าหู้ เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ติดหนัง ติดมัน แกงกะทิ หรือ อาหารที่มีเนย หรือมาการีนเป็นส่วนประกอบ และอาหารที่ใช้การปรุง ประกอบด้วยวิธีการทอด ควรใช้วิธีการปรุงประกอบอื่นๆ เช่น การตุ๋น นิ่ง ย่าง อบ การผัดด้วยน้ำมันปริมาณน้อย เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสเค็มจัด หรือ มีเกลือโซเดียมเป็นส่วนประกอบจำนวนมาก เช่น อาหาร-เนื้อสัตว์ที่ผ่านกระบวนการแปรรูป ขนมกรุบกรอบ เนื่องจากจะทำให้กระหายน้ำได้ระหว่างการถือศีลอดในตอนกลางวัน
- รับประทานอาหารอย่างช้า ๆ ให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายของแต่ละบุคคล การรับประทานอาหารที่มากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการจุกเสียดและรู้สึกไม่สบายท้อง
- ดื่มน้ำเปล่าให้มาก เพื่อให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายในขณะถือศีลอด
- ควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม เพราะ คาเฟอีนจะมีผลให้เกิดการขับน้ำออกจากร่างกาย ปัสสาวะบ่อย และอาจเกิดการกระหายน้ำระหว่างวันได้
เติมเต็มพลังงานด้วยอิฟฏอรที่เพียงพอดี
สำหรับอาหารในการละศีลอด ควรเริ่มด้วยอาหารเหลวย่อยง่าย หลีกเลี่ยงอาหารที่ย่อยยาก เพราะจะทำให้กระเพราะอาหารทำงานหนักขึ้น และควรหลีกเลี่ยงการกินอาหารมากเกินไป เพราะในช่วงเวลาดังกล่าวกระเพาะอาหารจะมีน้ำย่อยออกมามาก การรับประทานอาหารอย่างรวดเร็ว จะทำให้กระเพาะอาหารปรับตัวไม่ทัน ระบบย่อยอาหารแปรปรวน เกิดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ หากเกิดขึ้นบ่อย ๆ อาจทำให้เกิดโรคกระเพาะอาหารเรื้อรังต่อไปได้ โดยมีแนวทางปฏิบัติ ดังนี้ :-
- การรับประทานอินทผลัม 3 ผล กับน้ำเปล่า ก่อนไปละหมาดมักริบ เป็นวัฒนธรรมที่เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการละศีลอด ตามแบบฉบับของท่านศาสดามูฮัมหมัด เนื่องจากอินทผลัมสามารถให้น้ำตาลจากธรรมชาติและโพแทสเซียมสูงสำหรับการฟื้นฟูพลังงาน อีกทั้ง ยังประกอบไปด้วยเกลือแร่ต่าง ๆ เช่น ทองแดง เหล็ก แมงกานีส และเป็นแหล่งของใยอาหาร
- หลีกเลี่ยงการรับประทานของหวานและการดื่มเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลหรือน้ำเชื่อมปริมาณมาก เนื่องจากเป็นกลุ่มที่ให้พลังงานสูง แต่ไม่อยู่ท้อง อาจทำให้ต้องรับประทานอาหารบ่อยขึ้น จนทำให้ได้รับพลังงานเกินความต้องการ
- สามารถชดเชยปริมาณน้ำในร่างกายด้วยการรับประทานอาหารที่มีน้ำมาก เช่น การรับประทานแตงโมแทนของหวานในการละศีลอด การรับประทานสลัดผักที่มีแตงกวา มะเขือเทศ เป็นต้น
- เลือกอาหารหมวดข้าวแป้งที่ไม่ขัดสีสำหรับมื้อค่ำ เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ เพื่อให้ร่างกายได้รับทั้งพลังงานและใยอาหารอย่างเพียงพอ
- ควรเลือกรับประทานเนื้อสัตว์ไขมันต่ำ เช่น อกไก่ไม่ติดหนัง เนื้อวัวไม่ติดมัน ปลาเนื้อขาว เพื่อให้ได้รับปริมาณโปรตีนที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
- หลีกเลี่ยงอาหารที่ปรุงประกอบด้วยวิธีการทอดและอาหารแปรรูปต่าง ๆ ที่มีน้ำตาลและไขมันปริมาณมาก
- มีความสุขกับการับประทานอาหารและหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มากเกินไปด้วยการรับประทานอย่างช้าๆ
- หลีกเลี่ยงการนอนทันทีหลังรับประทานอาหาร ต้องรออย่างน้อย 2-4 ชั่วโมง เพราะการนอนหลังรับประทานอาหารทันที อาจทำให้น้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับ ทำให้ระบบย่อยอาหารแปรปรวน เกิดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
ผู้เป็นเบาหวานกับการถือศีลอด
- ผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่หนึ่ง และผู้ที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ควรงดเว้นจากการถือศีลอด
- ผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ควรปรึกษาแพทย์ประจำตัว วิทยากรเบาหวาน นักกำหนดอาหาร เพื่อรับคำแนะนำในการปรับรูปแบบการใช้ยา-อินซูลิน และการรับประทานอาหาร หากมีความเสี่ยง ต่อภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ให้งดเว้นจากการถือศีลอด
บทความที่น่าสนใจ
