ลุกมานสอนลูก ชีวประวัติของท่านลุกมาน ว่าลุกมานเป็นใคร?...
ลุกมานสอนลูก (นะซีฮัต)
ชีวประวัติของท่านลุกมาน ว่าลุกมานเป็นใคร?
ขอทำความรู้จักกับท่านลุกมานก่อน อุละมาอฺมีคิลาฟกันว่าลุกมานเป็นใคร แต่ในสายรายงานจากบรรดาอัสสะละฟุศซอลิหฺ มีรายงานจากท่านวะฮฺบ อิบนุมุนับบิฮฺ และท่านมุกอติล (ซึ่งขัดแย้งกันเล็กน้อย) ท่านวะฮฺบบอกว่าลุกมานเป็นลูกชายของพี่สาว(หรือน้องสาว)ของท่านนบีอัยยูบ (ท่านนบีอัยยูบอยู่ในสายวงศ์วานของบรรดาบนีอิสรออีล) ส่วนท่านมุกอติลรายงานว่าลุกมานเป็นลูกพี่ลูกน้องของท่านนบีอัยยูบ หมายถึงเป็นลูกชายของน้าสาวหรือป้าของท่านนบีอัยยูบ ซึ่งโดยสรุปถือว่าท่านลุกมานเป็นญาติกับท่านนบีอัยยูบ
ในเรื่องตำแหน่งและความรู้ของท่านลุกมาน ท่านอัลวากิดียฺ ซึ่งเป็นนักประวัติศาสตร์อิสลามกล่าวว่า ลุกมานเคยมีตำแหน่งเป็นผู้พิพากษา(กอฎี)ในวงศ์วานบนีอิสรออีล ส่วนสะอี๊ด อิบนุลมุซัยยิบ กล่าวว่า ลุกมานเป็นคนผิวดำ มาจากดินแดนแห่งคนผิวดำ ที่อยู่ในซูดาน (ซูดานในอดีตเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอียิปต์) มีริมฝีปากใหญ่หนา อัลลอฮฺ ทรงประทานฮิกมะฮฺแก่ท่าน แต่ไม่ได้เป็นนบี
ภาพไม่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา
ท่านสะอี๊ด อิบนุลมุซัยยิบ เคยเจอคนผิวดำคนหนึ่ง จึงบอกว่าท่านอย่าเสียใจที่มีผิวดำ เพราะคนดีที่มีผิวดำและมีชื่อเสียงในบรรดามุอฺมินีนมีมากมาย เช่น ลุกมาน และท่านลุกมานก็เคยพูดกับคนที่ดูถูกและเยาะเย้ยท่านว่า "ถึงแม้ว่าฝีปากฉันหนาใหญ่ แต่คำพูดที่ออกจากปากของฉันเป็นคำพูดที่นิ่มนวลและมีฮิกมะฮฺ" ฉะนั้น เราอย่าดูถูกมนุษย์ด้วยสีผิวหรือลักษณะภายนอกของเขา แต่ต้องมองถึงสิ่งที่อยู่ในจิตใจและอีมานของเขา ท่านลุกมานยังเคยบอกกับผู้ที่ดูถูกอีกว่า “ท่านอย่าดูถูกว่าฉันผิวดำ เพราะหัวใจฉันขาวสะอาด”
ท่านสะอี๊ด อิบนุลมุซัยยิบ บอกว่าลุกมานไม่ได้เป็นนบีแต่เป็นคนซอลิหฺ นี่เป็นทรรศนะของอุละมาอฺส่วนมาก ดังที่ท่านกุรฏุบียฺได้อธิบายไว้ในตัฟซีรอัลกุรอานซูเราะฮฺลุกมานว่า ส่วนมากของบรรดานักปราชญ์ที่อธิบายอัลกุรอานเห็นว่าลุกมานไม่ใช่นบีแต่เป็นคนซอลิหฺ
และมีทรรศนะของท่านอิกริมะฮฺ และชะอฺบียฺ (ทั้งสองท่านเป็นตาบิอีน) บอกว่าลุกมานเป็นนบี โดยอ้างหลักฐานจากซูเราะฮฺลุกมานอายะฮฺที่ 12 (ดังระบุข้างต้น) ฮิกมะฮฺที่อัลลอฮฺ ทรงประทานให้แก่ท่านลุกทานไม่ใช่ความรู้ธรรมดา แต่คือวะฮียฺ(คำสั่งสอน)ที่มาจากพระผู้เป็นเจ้า เช่นเดียวกับท่านนบีมุฮัมมัด ที่อัลลอฮฺ ตรัสไว้ในซูเราะฮฺอัลบะเกาะเราะฮฺว่า ท่านนบีอิบรอฮีม ขอดุอาอฺให้อัลลอฮฺ ทรงประทานนบีที่มีความรู้ด้านคัมภีร์และฮิกมะฮฺ นี่คือหลักฐานของท่านอิกริมะฮฺและท่านชะอฺบียฺเกี่ยวกับฐานะความเป็นนบีของท่านลุกมาน
เรื่องศักยภาพของท่านลุกมาน ท่านวะฮฺบ อิบนุมุนับบิฮฺ ซึ่งเดิมไม่ใช่มุสลิมและมีความรู้คัมภีร์เตารอตของบนีอิสรออีล บอกว่า “ฉันเคยอ่านฮิกมะฮฺ(ความรู้)ที่ถูกบันทึกเกี่ยวกับคำปรัชญาของลุกมานมากกว่า 10,000 หัวข้อ” สิ่งที่ถูกบันทึกจากท่านลุกมานเป็นคำปรัชญาทั้งสิ้น ถึงแม้ในประวัติศาสตร์ระบุว่าท่านลุกมานเป็นคนนิ่งเฉย พูดน้อย แต่ชอบคิดพิจารณามาก และไม่ชอบใช้ลิ้น
มีระบุในตัฟซีรของอัลกุรฏุบียฺว่า ท่านลุกมานเคยเข้าไปหานบีดาวู้ด ขณะที่กำลังสร้างเสื้อเกราะด้วยเหล็ก แต่ท่านนบีดาวู้ด ได้รับเกียรติจากอัลลอฮฺ ช่วยให้เหล็กนั้นอ่อน เพื่อให้ท่านสามารถสร้างเสื้อเกราะอย่างง่ายดาย เมื่อลุกมานเห็นสิ่งแปลกประหลาดที่นบีดาวู้ด กำลังทำอยู่ เกิดความอยากถาม แต่ความที่ลุกมานเป็นคนนิ่งเฉยไม่ชอบพูดมาก จึงไม่ยอมถาม เมื่อท่านนบีดาวู้ด สร้างเสื้อเกราะเสร็จแล้ว ท่านก็พูดอธิบายเองว่าเสื้อเกราะที่สร้างด้วยเหล็กนั้นดีมากสำหรับการสู้รบ ลุกมานจึงบอกว่า “การนิ่งเฉยเป็นฮิกมะฮฺที่ดียิ่ง แต่น้อยคนที่จะปฏิบัติ”
ภาพไม่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา
ลุกมานสอนลูก (นะซีฮัต)
โอ้ลูกรัก....
- จงพยายามรำลึกถึงอัลลอฮฺให้ มากๆ เพราะอัลลอฮฺย่อมทรงระลึกถึ งผู้ที่รำลึกถึงพระองค์เท่านั้น
- จงให้ความผิดบาปของเจ้าอยู่ ในสายตาอยู่เสมอ...และให้ผล งานอยู่ข้างหลัง
- จงหนีออกจากความผิดบาปไปสู่ อัลลอฮฺ และอย่าได้หวังผลมากเกินไปจ ากการทำงาน
- เมื่อเห็นผู้ใดกระทำผิด...ก ็จงอย่าให้เขาละอาย แต่จงเอ่ยถึงความผิดบาปของเ จ้า เพราะนั้นคือ การถามถึงงานของตัวเอง
- จงเชื่อฟังปฏิบัติตามอัลลอฮฺ...ผู้ใดเชื่อฟังอัลลอฮฺ อัลลอฮฺย่อมเป็นที่พอเพียงแล้วสำหรับสิ่งต่างๆ ที่เจ้าเป็นทุกข์กังวลและทรงปกป้องจากสรรพสิ่ง (มัคลูก) ทั้งหลาย
- อย่าไว้ใจกับดุนยา อย่าทำให้จิตใจของเจ้าสาละวนอยู่กับความรักต่อดุนยา เพราะเจ้ามิได้ถูกสร้างมาเพื่อมัน และพระองค์มิได้สร้างสิ่งใดอีกแล้วที่ง่ายดายยิ่งกว่าสร้างดุนยา
- พระองค์มิได้ทรงสร้างความสุขต่างๆ ของมันเป็นการตอบแทนแก่บรรดาผู้ที่เชื่อฟัง และมิทรงทำให้การทดสอบ (บาลาอฺ) ของมันเป็นการลงโทษแก่บรรดาผู้ฝ่าฝืนเลย
- อย่าดีใจกับการมีชีวิตอยู่ในความสุขสบายนานๆ...แต่จงปิดบังการทดสอบที่เจ้ากลุ้มใจเอาไว้ จงอดทนต่อการทดสอบนั้น เพราะแท้จริงมันคือสิ่งที่ถูกสะสมเอาไว้ในวันฟื้นคืนชีพ
- จงมีความอดทนเชื่อมั่นและหักห้ามอารมย์ให้ได้ พึงทราบเถิดว่า... ในความอดทนนั้นย่อมมีเกียรติยศ ความมักน้อยและความคาดหวัง ดังนั้น เมื่อเจ้าอดทนจากสิ่งต่างๆ ที่อัลลอฮฺห้าม มักน้อยในโลก และถือว่าการทดสอบต่างๆ ที่เจ้าประสบนั้นเป็นสิ่งเล็กน้อย ก็จะไม่มีอะไรที่เจ้ารักยิ่งกว่าความตายที่เจ้ากำลังรอคอยมันอยู่
- เจ้าจงระวังการเผอเรอ จงยำเกรงอัลลอฮฺ และอย่าให้มนุษย์หลอกลวงเจ้าได้ด้วยสิ่งที่เจ้ารู้อยู่แก่ใจ
- จงทำตนให้เป็นผู้อ่อนน้อมถ่อมตนต่อคนข้างเคียงและใกล้ชิดต่อคนรู้จัก พยายามคิดใคร่ครวญให้มาก พูดแต่น้อย (เว้นแต่ความจริง) ร้องให้ ให้มาก
- เจ้าจงอย่าให้คนโง่หลอกลวงเจ้าด้วยคำพูดที่ว่า ในมือของเจ้ามีไข่มุกอยู่ ทั้งๆ ที่เจ้ารู้ดีว่าแท้จริงมันคือมูลสัตว์
- จงอย่าให้ทรัพย์สินของเจ้าต้องสูญหายไป และมัวแต่ดูแลปรับปรุงทรัพย์สินของคนอื่น
- จงกังวลเฉเพาะสิ่งที่จำเป็นแก่ตัวเจ้าเอง และจงอย่ากังวลกับสิ่งที่ไม่จำเป็นแก่ตัวเจ้า
- จงอย่าให้ความสำคัญกับดุนยามากเกินไป จงยุ่งอยู่กับอาคีเราะฮฺให้มาก
(ลุกมาน อัลฮากิม)
ข้อมูล: Somchart Kaweekate