การกล่าวตักบีรในวันอีดิ้ลฟิตรี (คำอ่านตักบีร) การตักบีรอีดิ้ลฟิตรี ไม่มีสุนัตให้ตักบีรหลังละหมาด แต่สามารถตักบีรในเวลาหลังละหมาดในคืนวันอีดอีดิ้ลฟิตรีได้..
การกล่าวตักบีรในวันอีดิ้ลฟิตรี (คำอ่านตักบีร)
การตักบีรอีดิ้ลฟิตรี ไม่มีสุนัตให้ตักบีรหลังละหมาด แต่สามารถตักบีรในเวลาหลังละหมาดในคืนวันอีดอีดิ้ลฟิตรีได้ สุนัตให้ตักบีรในคืนวันอีดโดยไม่จำกัดว่า จะหลังละหมาดหรือไม่ก็ตาม
การกล่าวตักบีรในวันอีด เป็นซุนนะฮฺของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ที่ให้กล่าวตักบีรในสองอีด โดยกล่าวตักบีรทั่วไปตั้งแต่ออกจากบ้านในวันอีดจนกระทั่งถึงมุศ็อลลา ให้ตักบีรตลอดเวลา ทั้งเสียงดังและเบา หยุดตักบีรเมื่อเริ่มละหมาดอีด
จากการบันทึกของอิมามอิบนุอบีชัยบะฮฺ เชคอัลบานียฺตรวจสอบและว่าสายสืบเศาะฮี้ฮฺ
كان ابن مسعود رضي الله عنه يقول : اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ ، لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ ، وَاَللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ [ابن أبي شيبة]
ในวันอีดท่าน(อิบนิมัสอู๊ด)จะตักบีรว่า :
اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
"อัลลอฮุอักบะรุลลอฮุอักบัร (อัลลอฮฺทรงเกรียงไกร)
لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ
ลาอิลาหะอิลลัลลอฮุ วัลลอฮุอักบัร(ไม่มีพระเจ้าใดนอกจากอัลลอฮฺ และอัลลอฮฺทรงเกรียงไกร)
وَاَللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
อัลลอฮุอักบัร(อัลลอฮฺทรงเกรียงไกร)
وَلِلَّهِ الْحَمْدُ
วะลิลลาฮิลฮัมดฺ(การสรรเสริญเป็นกรรมสิทธิ์ของอัลลอฮฺ)"
มีอีกรายงานหนึ่งที่เพิ่มตักบีรเป็น 3 ครั้ง ซึ่งสามารถปฏิบัติได้ทั้งสองแบบ (อ่านเพิ่มเติม: การกล่าวตักบีรในวันอีด )
การตักบีรในวันอีดนั้นมีอยู่ 2 ประเภท
ประเภทที่หนึ่ง เรียกว่า ตักบีรมุรซัล คือ ตักบีรที่ไม่ได้อยู่หลังละหมาด กล่าวคือ เป็นตักบีรที่ไม่ได้วางเงื่อนไงผูกไว้ว่าจะต้องอยู่หลังละหมาด (หมายถึง ละหมาดที่ไม่ใช่ละหมาดอีด เช่น ละหมาดฟัรดูห้าเวลา หรือสุนัตร่อวาติ๊บ เป็นต้น)
การตักบีรมุรซัลนั้น สุนัตให้ทำการตักบีร ไม่ว่าจะเป็นหญิงหรือชาย (สุนัตให้ตักบีรด้วยเสียงดัง เพื่อเป็นการประกาศสัญลักษณ์ของวันอีด แต่สำหรับสตรีนั้นไม่ต้องตักบีรด้วยเสียงดัง หากมีบุรุษที่สามารถแต่งงานกับนางได้อยู่ด้วย), ช่วงเดินทางหรือไม่ได้เดินทาง (ยกเว้นผู้ที่ทำฮัจย์ เพื่อที่จะได้กล่าวตัลบียะห์(กล่าวลับบัยกั้ลลอห์) จนกว่าจะเปลื่องจากการครองเอียะห์รอม เพราะการตัลบียะห์นั้นถือเป็นสัญลักษณ์และเป็นสุนัตหนึ่งของการทำฮัจย์ แต่หลังจากที่เขาได้เปลื่องจากการครองเอียะห์รอมฮัจย์แล้ว ก็ให้เขาตักบีรได้ ฉะนั้นจึงไม่มีการตักบีรในคืนอีดิ้ลอัดฮาสำหรับผู้ประกอบพิธีฮัจย์ และไม่มีการตักบีรอีกเช่นกันในคืออีดิลฟิตรี หากเขาครองเอียะห์รอมฮัจย์ในคืนนี้) , อยู่ในบ้านหรือตามท้องถนน ในมัสยิด หรือในตลาด โดยเริ่มตักบีรได้ตั้งแต่ตะวันลับขอบฟ้าของคืนวันอีด(ไม่ว่าจะเป็นอีดิ้ลฟิตรี่ หรืออีดิ้ลอัดฮา), จนถึงตอนที่อีหม่าม ตักบีร่อดตุ้ลเอียะห์รอมเข้าสู่พิธีละหมาด(หมายถึง ละหมาดอีดิ้ลฟิตรีและอัดฮา)
และในคืนอีดิ้ลฟิตรี ไม่มีสุนัตให้ตักบีรมู่กอยยัด (คือตักบีรหลังละหมาด) แต่สามารถตักบีรในเวลาหลังละหมาดในคืนวันอีดนี้ได้ โดยมองในแง่ที่ว่า เป็นการตักบีรมุรซั้ล ซึ้งมีสุนัตให้ตักบีรมุรซั้ลนี้ในคืนวันอีดโดยไม่จำกัดว่า จะหลังละหมาด หรือไม่ก็ตาม
แต่ท่านอีหม่ามนาวาวี(ร.ด.)นั้น ได้กล่าวไว้ในหนังสือ อัลอัซก๊าร ของท่านว่า:
มีสุนัต ให้ตักบีรมุกอยยัด(ตักบีรหลังละหมาด) ได้เหมือนกัน
หมายเหตุ: ตรงนี้ หากพิจารณาเป้าหมายคำพููดของอีหม่ามนาวาวี ว่าหมายถึง มีสุนัตให้ตักบีรมุ่กอยยัดหลังละหมาดในคืนวันอีดฟิตรี เช่น หลังละหมาดอีชา เป็นต้น ถ้าพิจารณาอย่างนี้ จะถึอว่าทรรศนะนี้เป็นทรรศนะที่ ดออี๊ฟ แต่หากมองคำพูดของอีหม่ามนาวาวี ว่าตักบีรหลังละหมาดนั้นเป็นสุนัต เพราะนั่นเป็นการตักบีรมุรซัลในคืนวันอีด ก็ไม่ถึอว่าดออีฟแต่อย่างใด
ประเภทที่สอง เรียกว่า ตักบีรมู่กอยยัด คือ ตักบีรที่อยู่หลังละหมาด
การตักบีรมุกอยยัตนั้น ให้ทำการตักบีรในอีดิ้ลอัดฮา ไม่ว่าจะเป็นตักบีรหลังละหมาดฟัรดูห้าเวลา ละหมาดกอดอ ละหมาดญ่านาซะห์ ละหมาดสุนัตร่อวาติ๊บ หรือละหมาดสุนัตมุตลัก เช่นละหมาดต่าฮียะตุ้ลมัสยิด และละหมาดสุหนัตวุดู้อ์
โดยเริ่มตักบีรได้ตั้งแต่ ซุบฮิ ของวันทีเก้าซุ้ลฮิจยะห์ ซึ้งเป็นวันอารอฟะห์ จนถึงอัสริ ของวันตัชรีกวันสุดท้าย (สรุปได้ว่า มีเวลาการตักบีรห้าวันด้วยกัน คือตั้งแต่วันที่9 -10-11-12-13 )
และถูกเรียกว่าตักบีรมุกอยยัต หรือตักบีรมุรซั้ลนั้น ก็ให้พิจารณาดังคำนิยามที่ได้กล่าวมาแล้ว กล่าวคือ เมื่อตักบีรหลังละหมาดเรียกว่ามู่กอยยัด แม้จะเรียกว่า มุรซัลด้วยก็ตามเมื่อพิจารณาถึงการตักบีรที่เกิดขึ้นในคืนวันอีด(อัดฮา)
สรุปคือ ตักบีรมุรซั้ลนั้น จะมีอยู่ในคืนวันอีดิ้ลฟิตรีและคืนวันอีดิ้ลอัดฮา ส่วนตักบีรมุ่กอยยัดนั้น จะมีได้ตั้งแต่ซุบฮิของวันที่ 9 เดือนซุ้ลฮิจยะห์จนถึงอัสรีของวันตัชรีกวันสุดท้ายเท่านั้น ฉะนั้น ทั้งสองตักบีรนี้ จะเกิดขึ้นได้ในเวลาเดียวกัน ในคืนของวันอีดิ้ลอัดฮา ซึ้งถ้ามองว่าเ ป็นการตักบีรตามหลังละหมาด ก็จะเรียกว่าตักบีรมุ่กอยยัด แต่ถ้ามองว่า เป็นตักบีรในคืนอีด ก็จะเรียกว่า ตักบีรมุรซั้ล
ที่มา: Misbah-Rabity in Cairo