รวมหะดีษเกี่ยวกับพ่อ ข้อควรปฏิบัติต่อพ่อแม่

ทุกศาสนาบนโลกได้ให้ ความสำคัญในเรื่องสิทธิของพ่อแม่ และหน้าที่ของลูกๆ ที่มีต่อพ่อแม่  สำหรับอิสลาม มีคำสอนให้ลูกๆ  เคารพเชื่อฟังและแสดงความเมตตาต่อพ่อแม่อยู่ในคัมภีร์อัล-กุรอาน  เพื่อเปนการเน้นย้ำว่า ในบรรรดาการกระทำดีทั้งหลายนั้น การเชื่อฟังพ่อแม่  การปฏิบัติต่อพ่อแม่ด้วยความเคารพ

รวมหะดีษเกี่ยวกับพ่อ ข้อควรปฏิบัติต่อพ่อแม่

ทุกศาสนาบนโลกได้ให้ ความสำคัญในเรื่องสิทธิของพ่อแม่ และหน้าที่ของลูกๆ ที่มีต่อพ่อแม่  สำหรับอิสลาม มีคำสอนให้ลูกๆ  เคารพเชื่อฟังและแสดงความเมตตาต่อพ่อแม่อยู่ในคัมภีร์อัล-กุรอาน  เพื่อเปนการเน้นย้ำว่า ในบรรรดาการกระทำดีทั้งหลายนั้น การเชื่อฟังพ่อแม่  การปฏิบัติต่อพ่อแม่ด้วยความเคารพ และแสดงความเมตตาแก่พวกท่าน  ถือเป็นการกระทำที่ใกล้เคียงกับการเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺ อัล-กุรอานกล่าวว่า
 
  
"...  พวกเจ้าจะต้องไม่เคารพสักการะนอกจากอัลลอฮ์เท่านั้น  และจงทำดีต่อบิดามารดา..." (อัล-กุรอาน 2/83)
 
  
ตามคำสอนของท่านศาสดา มุฮัมมัด(ศ.) พ่อแม่นั้น แท้ที่จริงแล้วก็คือสวรรค์หรือนรกของผู้เป็นลูก  ความหมายของคำสอนนี้ก็คือ ถ้าเขาเป็นลูกที่เชื่อฟังพ่อแม่  เอาใจใส่ในความจำเป็นของพวกท่าน และดูแลให้พวกท่านมีความสุขสะดวกสบาย  เขาก็จะได้รับสวรรค์
ในทางกลับกัน  ถ้าหากเขาไม่เคารพเชื่อฟัง และยังกระทำหยาบคายต่อพวกท่าน  เฉยเมยต่อความจำเป็นและความรู้สึกของพวกท่าน  หรือสร้างความทุกข์ใจให้พวกท่านด้วยการกระทำใดๆ เขาจะถูกนำไปสู่นรก
  
ในโลกยุคใหม่  เป็นยุคที่พ่อแม่ถูกมองว่าเป็นภาระเพราะแก่ชราและร่างกายอ่อนแอ  ลูกจึงมักส่งพ่อแม่ไปอยู่ "บ้านพักคนชรา"  แต่อิสลามประณามการกระทำเช่นนั้นโดยสอนอย่างชัดเจนว่า  การพยายามปัดความรับผิดชอบต่อพ่อแม่ที่แก่ชรานั้นเป็นเสมือนการเชิญชวนสู่ นรก
  
วัยที่พ่อแม่ต้องการ การดูแลเอาใจใส่มากที่สุดก็คือวัยชราของพวกท่าน  การดูแลพวกท่านด้วยความทุ่มเทในวัยนั้นคือวิธีที่ดีที่สุดในการสร้างความพึง พอพระทัยให้แก่อัลลอฮฺ และยังเป็นวิธีง่ายๆ ในการเข้าสู่สวรรค์
  
ครั้งหนึ่งมีผู้ถาม ท่านศาสดา(ศ.ป ว่า  "ใครที่ฉันควรดูแลเอาใจใส่และปฏิบัติอย่างมีเมตตาด้วยมากที่สุด?"  ท่านศาสดา(ศ.) ตอบว่า "มารดาของเธอ และมารดาของเธออีก  และมารดาของเธออีกครั้ง หลังจากนั้นจึงเป็นบิดาของเธอ  จากนั้นเป็นญาติพี่น้องของเธอ  และจากนั้นเป็นญาติพี่น้องที่ใกล้ชิดของพวกเขา"
  
คำสอนนี้แสดงให้เห็น ว่าลูกจะต้องดูแลเอาใจใส่ต่อแม่มากกว่าพ่อในยามที่พวกท่านล่วงเข้าสู่วัยชรา
  
อีกหน้าที่หนึ่งของลูก ชายและลูกสาวคือการวิงวอนขอพรและขอการอภัยโทษให้แก่พ่อแม่ภายหลังการตายของ พวกท่าน และปฏิบัติต่อญาติพี่น้องและมิตรสหายของพวกท่านด้วยความเคารพ  ในคัมภีร์อัล-กุรอาน กล่าวว่า
  
"...และจงกล่าวว่า  'ข้าแต่พระเจ้าของฉัน  ทรงโปรดเมตตาแก่ท่านทั้งสองเช่นที่ทั้งสองได้เลี้ยงดูฉันเมื่อเยาว์วัย"  (อัล-กุรอาน 17/24)
  
เห็นได้อย่างชัดเจนว่า จากคำสอนที่ปรากฏในคัมภีร์อัล-กุรอาน และศาสดามุฮัมมัด(ศ.) ว่า  การให้ความเคารพต่อพ่อแม่เป็นหลักคำสอนทางด้านศีลธรรมและสังคมของอิสลาม

ดุอาให้พ่อแม่

رَبِّ اغْفِرْلِى وَلِوَالِدَيَّ وَارْحَمْهُمَاكَمَارَبَّيَانِى صَغِيْرَا
โอ้อัลลอฮฺ ขอพระองค์ทรงโปรดอภัยโทษให้แก่ฉัน และบิดา มารดาของฉัน และขอพระองค์ทรงโปรดเมตตาแก่ท่านทั้งสองเสมือนที่ท่าน ทั้งสองเคยเลี้ยงดูฉันมาตั้งแต่เยาว์วัย

(ให้อ่านทุกวัน เป็นดุอาอฺที่ขอให้บิดามารดา ทั้งที่สิ้นชีวิตและที่ยังมีชีวิตอยู่)

พระคุณพ่อแม่

พ่อและแม่เป็นบุคคลสำคัญที่สุดในชีวิตของมนุษย์แต่ละคน ทั้งสองคือผู้ให้กำเนิด ผู้เลี้ยงดู อบรมสั่งสอนลูกตั้งแต่ยังเป็นทารกแบเบาะด้วยความเหนื่อยยากลำบาก จนเขาเติบโตเป็นผู้ใหญ่มีงานมีการและครอบครัวเป็นของตนเอง

ด้วยเพราะพ่อแม่มีความสำคัญต่อมนุษย์ถึงเพียงนี้ อิสลามจึงได้สั่งกำชับให้มนุษย์ทุกคนทำดีและแสดงความกตัญญูต่อบิดามารดาของตน

ความกตัญญูและการทำดีต่อพ่อแม่นั้นเป็นหน้าที่ที่สูงส่งและสำคัญรองลงมาจากการเคารพภักดีอัลลอฮฺเลยทีเดียว เช่นที่พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า

 
وَاعْبُدُواْ اللهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئاً وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً  (سورة النساء:36)

“สูเจ้าทั้งหลายจงเคารพภักดีอัลลอฮฺและอย่าได้ตั้งภาคีใดๆ ต่อพระองค์ และกับบิดามารดานั้นสูเจ้าจงทำดีกับทั้งสอง” (อัลกุรอาน สูเราะฮฺ อัน-นิสาอฺ: 36)

ครั้งหนึ่งมีผู้ถามท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ว่าสิ่งใดถือว่าเป็นงานที่ประเสริฐที่สุด ท่านได้ตอบว่า “การละหมาดในเวลา การทำดีต่อบิดามารดา และการต่อสู้ในหนทางของอัลลอฮฺ” (รายงานโดย อัล-บุคอรีย์)

จากลำดับที่ถูกกล่าวถึงในหะดีษแสดงให้เห็นว่า การทำดีต่อบิดามารดานั้นมีความประเสริฐกว่าออกไปต่อสู้ในหนทางของอัลลอฮฺ เช่นที่มีเหตุการณ์ครั้งหนึ่งในสมัยของท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ซึ่งได้มีชายผู้หนึ่งมาขออนุญาตท่านออกไปร่วมรบในสงคราม ท่านรอซูลได้ถามชายผู้นั้นว่าเขายังมีพ่อแม่อยู่อีกไหม เขาตอบว่ายังมี ดังนั้นท่านจึงสั่งให้ชายผู้นั้นกลับไปดูแลพ่อแม่ของเขา ด้วยการกล่าวว่า “จงอยู่ดูแลคนทั้งสอง เพราะแท้จริงสวรรค์นั้นอยู่ใต้เท้าของทั้งสองคน (คือด้วยการทำดีต่อพ่อแม่)” (รายงานโดย อัต-เฏาะบะรอนีย์)

การอกตัญญูหรือการเนรคุณพ่อแม่นั้นถือว่าเป็นบาปใหญ่ที่ต้องได้รับการลงโทษอย่างแสนสาหัสในวันอาคิเราะฮฺ(วันปรโลก) ท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กล่าวไว้มีความว่า “ในจำนวนบาปใหญ่ทั้งหลายคือการเนรคุณต่อพ่อแม่” (รายงานโดยอัล-บุคอรีย์และมุสลิม)

 
แม้แต่เพียงการกล่าวไม่ดีต่อพ่อแม่ก็เป็นสิ่งต้องห้าม เช่นการกล่าว “อุ๊ฟ” หรือ “หึ” ใส่พ่อแม่ หรือการปฏิเสธพ่อแม่ การตะคอกใส่พ่อแม่ การแสดงอาการเกลียดชังและไม่เคารพต่อทั้งสองคนก็เช่นเดียวกัน อัลลอฮฺได้ตรัสไว้ว่า

وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيماً، وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيراً  (سورة الإسراء:23-24) 

“และพระผู้อภิบาลของเจ้าได้สั่งไม่ให้พวกเจ้าเคารพภักดีผู้ใดเว้นแต่อัลลอฮฺเพียงผู้เดียว และต้องทำดีกับบิดามารดาทั้งสอง แม้นว่าทั้งสองนั้นหรือใครคนใดคนหนึ่งได้แก่ชราลง ดังนั้นเจ้าอย่าได้กล่าว “อุ๊ฟ”(กล่าว “หึ” แสดงความเบื่อหน่ายหรือรำคาญ) อย่าตะคอกใส่ทั้งสอง และจงกล่าวคำพูดที่ดีกับทั้งสองคน จงนอบน้อมตนให้กับทั้งสองด้วยความเมตตา และจงกล่าวขอพรให้กับทั้งสองว่า ‘โอ้ผู้อภิบาลแห่งข้าได้โปรดเมตตาทั้งสองคนเช่นเดียวกับที่ทั้งสองได้เลี้ยงดูข้าเมื่อครั้งยังเล็กๆ’”   (อัลกุรอาน สูเราะฮฺ อัล-อิสรออฺ :23-24)

ฉะนั้น มนุษย์จะไม่พบกับความดีงามในโลกนี้ได้เลยถ้าหากเขาเป็นผู้เนรคุณและอกตัญญูต่อพ่อแม่ทั้งสองคนของเขา

- ข้อคิดที่ได้รับจากบทเรียน

1.พ่อแม่เป็นคนที่มีคุณมหาศาลต่อมนุษย์ทุกคนที่เกิดมาบนโลกนี้ 

2. อัลลอฮฺสั่งให้มนุษย์ทำดีและตอบแทนคุณของพ่อแม่

3.การตอบแทนคุณและการกตัญญูต่อพ่อแม่ถือเป็นหน้าที่ที่สูงส่งและมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง

4. ความประเสริฐของการทำดีต่อพ่อแม่นั้นยิ่งใหญ่กว่าการออกไปต่อสู้ในหนทางของอัลลอฮฺ

5. การเนรคุณต่อพ่อแม่เป็นบาปใหญ่

6.เราทุกคนต้องเป็นบุตรที่ดีของพ่อแม่ ต้องปรนนิบัติต่อทั้งสองคนด้วยความเมตา ต้องไม่ทำให้ทั้งสองเสียใจ ต้องไม่แสดงอาการเกลียดชังแม้เพียงด้วยคำพูดที่หยาบคายไม่น่าฟัง หรือแสดงความรำคาญ ฯลฯ

7. การขอดุอาอฺให้กับพ่อแม่ถือเป็นวิธีการทำดีต่อพ่อแม่อีกประการหนึ่งเช่นเดียวกัน

ที่มา: www.islamhouse.com
islamhouse.muslimthaipost.com