โอ้ลูกเอ๋ย เจ้าจงดำรงไว้ซึ่งการละหมาด และจงใช้กันให้กระทำความดี และจงห้ามปรามกันให้ละเว้นการทำความชั่ว และจงอดทนต่อสิ่งที่ประสบกับเจ้า แท้จริง นั่นคือส่วนหนึ่งจากกิจการที่หนักแน่นมั่นคง
ความว่า “โอ้ลูกเอ๋ย เจ้าจงดำรงไว้ซึ่งการละหมาด และจงใช้กันให้กระทำความดี และจงห้ามปรามกันให้ละเว้นการทำความชั่ว และจงอดทนต่อสิ่งที่ประสบกับเจ้า แท้จริง นั่นคือส่วนหนึ่งจากกิจการที่หนักแน่นมั่นคง” [ลุกมาน 31:17]
โอ้ลูกเอ๋ย เจ้าจงดำรงไว้ซึ่งการละหมาด นี่คือคำสั่งที่สอง ซึ่งสอดคล้องคำสั่งของท่านนบี ที่บอกในเรื่องรุก่นอิสลามซึ่งมี 5 ประการ ประการที่หนึ่งคือการกล่าว “لاإِلَهَ إِلا الله مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ الله” (ไม่มีพระเจ้าอื่นใดนอกจากอัลลอฮฺ และมุฮัมมัดเป็นร่อซูลของพระองค์) และประการที่สองคือ การละหมาด ซึ่งอยู่รองจากเรื่องเตาฮีดและอะกีดะฮฺ
การที่ท่านลุกมานสั่งสอนโดยใช้คำว่า أَقِمْ เหมือนคำสั่งของอัลลอฮฺ ไม่ได้ใช้คำว่า صَلُّواْ หรือ “จงละหมาด” แต่บอกว่า أَقِيْمُوا الصَّلاة คือ "จงดำรงการละหมาด" ซึ่งหมายความว่า ให้ปฏิบัติทุกสิ่งที่เกี่ยวกับการละหมาดอย่างสมบูรณ์แบบ ปฏิบัติละหมาดอย่างดีที่สุด
ท่านนบี (ซ.ล.) ให้สอนเรื่องการละหมาดแก่ลูก สำหรับเด็กที่อายุ 7 ขวบ พ่อแม่มีหน้าที่ต้องสั่งอย่างเด็ดขาด แต่ยังไม่ตี เมื่ออายุ 10 ขวบแล้วให้เริ่มตีถ้าไม่เชื่อฟัง ท่านนบี อนุญาต เพราะเรื่องละหมาดเป็นเรื่องระหว่างมนุษย์กับอัลลอฮฺ ที่สำคัญที่สุด ไม่อนุญาตให้ครอบครัวที่มีอีหม่านปล่อยให้บรรยากาศของบ้านปราศจากการละหมาด ถ้าบ้านอยู่ห่างจากมัสญิดหรือไปมัสญิดลำบากมากก็ต้องสร้างบรรยากาศการละหมาดที่บ้าน ซึ่งหน้าที่ตรงนี้อยู่ที่พ่อแม่ผู้ปกครอง เด็กจะมีส่วนเชื่อมกับบทบาทของพ่อแม่ เช่น หัดให้ลูกอะซาน บรรยากาศในบ้านต้องให้ความรู้สึกคึกคักเมื่อถึงเวลาละหมาด ทุกคนต่างอาบน้ำละหมาด เตรียมตัวละหมาด ทุกบ้านที่เป็นมุอฺมินต้องมีบรรยากาศเช่นนี้
ท่านลุกมานไม่ได้สอนบุตรของท่านให้ละหมาดและรักษาการละหมาดของตัวเองเพียงอย่างเดียว แต่ยังสอนให้มีบทบาทในการเรียกร้องเชิญชวนสู่ความถูกต้อง การละหมาดนั้นเป็นคุณสมบัติส่วนตัว ส่วนคุณสมบัติต่อสังคมที่เรียกว่า “นักสังคม” นั้นมักถูกมองข้าม ท่านลุกมานสอนลูกว่า จงมีบทบาทกับสังคมและเมื่อถูกผู้คนในสังคมรังแกก็จงอดทน
สำหรับลูกหลานของเรา สิ่งที่ต้องการคือคำตักเตือนของท่านลุกมานที่สอนให้ลูกละหมาด และมีบทบาทปราบปรามความชั่วในสังคม เพราะเมื่อเขาอยู่ในฐานะพี่ก็สามารถตักเตือนน้องได้ แต่ถ้าเราสอนลูกให้เป็นคนดีอย่างเดียวโดยไม่ยุ่งกับคนอื่น เมื่อมีน้องก็สอนไม่เป็น พ่อแม่ต้องสอนลูกให้เป็นคนดีและช่วยให้คนอื่นดีด้วย การเป็นคน “ซอลิหฺ” ไม่เพียงพอ เพราะ “ซอลิหฺ” หมายถึง “ดี” อย่างเดียว แต่เราต้องสอนให้ลูกเป็น “มุศลิหฺ” ซึ่งหมายถึง “ดีและทำให้คนอื่นดีด้วย”
ทำอย่างไรให้ลูกละหมาดครบ 5 เวลา
1. พ่อแม่ควรเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ลูก เมื่อถึงเวลาละหมาดให้พ่อแม่หยุดทำสิ่งต่างๆ มาละหมาดพร้อมกัน เรียกลูกมาละหมาดด้วย
2. เมื่อถึงเวลาอะซาน ควรพาลูกไปละหมาดที่มัสญิด เด็กๆ จะเคยชินกับเสียงกุรอานในละหมาด ท่าทางการละหมาด หากพาไปเป็นประจำ เด็กๆ จะไปมัสญิดเองเมื่อโตขึ้น
3. ทำให้ลูกเห็นความสำคัญของการอะซาน เมื่อเวลาอะซานจึงต้องหยุดทำทุกสิ่งเพื่อรับอะซานและอ่านบทขอพรหลังอะซาน หากกำลังดูโทรทัศน์ก็ให้ปิดโทรทัศน์
4. เมื่อลูกรู้ความควรสอนให้รู้จักอัลลอฮ์จากคุณลักษณะของพระองค์ เช่น อัลลอฮ์ทรงรู้ทรงเห็นสิ่งที่เรากระทำ ทรงสร้างทุกสิ่งในจักรวาล ทรงมีบุญคุณต่อเราอย่างไร ปลูกฝังให้ลูกรักพระองค์
5. ให้ลูกรู้คุณค่าของการละหมาด อธิบายว่าทำไมจึงต้องละหมาด ละหมาดแล้วจะได้รับผลอย่างไรบ้าง หากไม่ละหมาดจะได้รับผลอย่างไร
6. ปลูกฝังหลักศรัทธาทั้ง 6 ประการ พ่อแม่ควรเล่าเรื่องเกี่ยวกับหลักศรัทธาให้ลูกฟังเกี่ยวกับมลาอิกะห์ที่จดบันทึกความดีความชั่วและมลาอิกะห์อื่นๆ ที่มีหน้าที่ต่างกัน เล่าเรื่องการตอบแทนในโลกหน้าจากผลการกระทำในโลกนี้ เรื่องชีวิตหลังความตาย เป็นต้น
7. สมควรอย่างยิ่งที่พ่อแม่จะส่งลูกเข้าโรงเรียนมุสลิม เพราะมีบรรยากาศอิสลาม
8. การฝึกลูกละหมาดเป็นประจำก็เหมือนกับการฝึกวินัยเรื่องอื่นๆ คือต้องมีการวางเงื่อนไขเพื่อให้เด็กกระทำ มีการให้รางวัลเพื่อเป็นแรงจูงใจและมีการลงโทษ
9. ลูกในวัยแรกรุ่นและวัยรุ่นตอนต้น ค่อนข้างจะไม่ค่อยปฏิบัติตามสิ่งที่พ่อแม่บอก ซึ่งเป็นธรรมชาติตามวัยของลูก พ่อแม่ควรทำความรู้จักกับเพื่อนของลูก และให้กลุ่มเพื่อนช่วยชักชวนลูกไปละหมาด
10. ดูแลติดตามการละหมาดของลูก เมื่อลูกอยู่ในวัยอนุบาลและประถมควรดูแลเรื่องการละหมาดของลูกอย่างใกล้ชิด ด้านการทำให้ถูกต้อง และทำให้ครบทุกเวลา ส่วนชั้นมัธยมควรดูแลอยู่ห่างๆ หากลูกทำผิดควรสอนด้วยความนุ่มนวลไม่ควรดุหรือตี หากลูกละหมาดไม่ครบควรหาสาเหตุและเรียกมาพูดคุยเงียบๆ โดยใช้เหตุผลไม่ใช้อารมณ์
11. พ่อแม่ควรมีความอดทนในการชักชวนและตักเตือนลูกในเรื่องการละหมาด ต้องทำซ้ำๆ กันเป็นเวลานาน หากลูกไม่ทำตามที่พ่อแม่ต้องการไม่ควรใช้อารมณ์
Hadiyah by Yagob
islamhouse.muslimthaipost.com